![](/media/lib/543/n-wjosa-2f8341f565ac4e24b65bdef7d13018d7.jpg)
Ekolodzy mają powód do radości. Jedna z ostatnich dzikich rzek uznana parkiem narodowym.
21 marca 2023, 12:40Albańscy ekolodzy odnieśli znaczące zwycięstwo. Jedna z największych swobodnie płynących rzek Europy, Wjosa, została uznana za park narodowy. Ochroną objęto 127 km2 rzeki, jej okolic i dopływów. Udało się więc ocalić wyjątkowe miejsce. Jeszcze 4 lata temu rząd Albanii planował wybudowanie na Wjosie 8 zapór, które miałyby wytwarzać energię. Zapory zmieniają naturalny przepływ rzek, prowadza do zmian temperatury wody, gromadzenia się osadów, zmian chemicznych i zakwitów toksycznych glonów
![](/media/lib/51/natto-e803b04b05c45bb4520645730f80c2fc.jpg)
Soja sprzyja płucom
29 czerwca 2009, 11:52Spożywanie mleka sojowego, natto (sfermentowanej soi), soi gotowanej czy tofu zmniejsza ryzyko wystąpienia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP).
![](/media/lib/254/n-barman-46a0b1789e7314a4a43c8c29b804d293.jpg)
'Normalna' dorosłość nie dla barmana?
19 sierpnia 2016, 14:53Emily Starr i Alicia McCraw z Tulane University badały 40 barmanów z okolic Nowego Orleanu i ich postrzeganie udanej dorosłości (realizowanej na drodze długoterminowych związków i rodzicielstwa). Okazało się, że uznawali oni brak, jak to nazwali, uczciwej pracy, za główną przeszkodę w osiąganiu takiej normalności.
![](/media/lib/466/n-czarnadziura-a0526be188130c73e976aa7c5b74baa3.jpg)
Najpotężniejsza eksplozja we wszechświecie. Jest obserwowana od trzech lat i końca nie widać
12 maja 2023, 09:09Astronomowie z University of Southampton donoszą o zaobserwowaniu najpotężniejszej znanej kosmicznej eksplozji. Jest ona 10-krotnie jaśniejsza niż jakakolwiek znana supernowa i 3-krotnie jaśniejsza niż najpotężniejsze rozerwanie gwiazdy przez siły pływowe czarnej dziury. Eksplozję AT2021lwx naukowcy obserwują od trzech lat. To bardzo długo, w porównaniu np. z supernowymi, które są widoczne przez kilka miesięcy. Do AT2021lwx doszło przed 8 miliardami lat, gdy wszechświat liczył sobie około 6 miliardów lat.
![](/media/lib/52/jazda-na-rowerze-3158ff94ec7f046827201656d73d93e1.jpg)
Czemu nie zapominamy?
20 lipca 2009, 10:24Naukowcy odkryli, czemu nigdy nie zapominamy, jak jeździ się na rowerze czy je pałeczkami. Zawdzięczamy to "bramkowym" neuronom z móżdżku, który kontrolują tworzenie się wspomnień dotyczących umiejętności ruchowych (Nature Neuroscience).
![](/media/lib/256/n-bawelna-z-indygo-48a8833a346cf440337517e3b20e50c9.jpg)
Przyczynek do niebieskich dżinsów sprzed 6 tys. lat
15 września 2016, 14:12W Peru na stanowisku Huaca Prieta znaleziono najstarszą bawełnianą tkaninę. Jednocześnie jest ona najstarszą tkaniną o barwie indygo. Ma ok. 6000 lat i jest o ~1500 lat starsza od najstarszego materiału w tym kolorze ze Starego Świata - tkaniny z czasów V dynastii w starożytnym Egipcie (sprzed ok. 4400 lat).
![](/media/lib/554/n-czytanie-478289ff630634c3222fbb1eb1bbde28.jpg)
Czytanie dla przyjemności to lepsze zdolności poznawcze, zdrowie psychiczny i budowa mózgu
28 czerwca 2023, 13:29Osoby, które od wczesnego dzieciństwa czytają dla przyjemności, lepiej radzą sobie w testach poznawczych i charakteryzują się lepszym zdrowiem psychicznym gdy wchodzą w wiek nastoletni, stwierdzili naukowcy. Badacze z Wielkiej Brytanii i Chin informują jednocześnie na łamach Psychological Medicine, że 12 godzin tygodniowo to optymalna liczba godzin, jaką należy poświęcać lekturze. Odkryli też, że czytanie dla przyjemności poprawia strukturę mózgu, co może tłumaczyć lepsze funkcjonowanie w późniejszym życiu.
![Gekon© deror avi](/media/lib/12/1184941863_143042-1f57ae9db58d19387ba120712284380f.jpeg)
Kiedy gekon się "przylepia"
6 sierpnia 2009, 11:56Badania Tony'ego Russella, zoologa z University of Calgary, rzucają nieco światła na niezwykłe właściwości gekonów. Zwierzęta te, jak wiemy, potrafią poruszać się po najróżniejszych podłożach i wędrować po pionowych płaszczyznach.
![](/media/lib/110/n-myszy-344a7cc5d4fc220b52311b91f00e75e2.jpg)
Mysz śpiewa jak silnik odrzutowca
11 października 2016, 10:32Podczas zalotów czy obrony terytorium myszy wydają z siebie ultradźwięki. Okazuje się, że wykorzystują przy tym mechanizm przypominający działanie silnika samolotów naddźwiękowych.
![](/media/lib/560/n-tajlandia-8159463305890ede2bc5cd1e700aeb73.jpg)
Lasy tropikalne coraz bliżej granicy możliwości swojego funkcjonowania
24 sierpnia 2023, 14:40Korony drzew lasów tropikalnych mogą znajdować się blisko granicy swojej wytrzymałości na wzrost temperatur, ostrzega międzynarodowy zespół naukowy. Uczeni połączyli dane pochodzące z instrumentów znajdujących się na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej z eksperymentami przeprowadzanymi w lasach tropikalnych. Okazało się, że niewielki odsetek liści w lasach tropikalnych już osiąga, a momentami przekracza, graniczną temperaturę, poza którą liście nie są w stanie funkcjonować.